ฟ้อนล่องน่าน

 ฟ้อนล่องน่าน
 เป็นการฟ้อนพื้นเมืองที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดน่านทางภาคเหนือของประเทศไทย เชื่อกันว่ามีต้นตอมาจากการล่องแม่น้ำน่านในสมัยก่อนที่ผู้คนเดินทางจากวรนคร (เมืองปัว) ไปยังภูเพียงแช่แห้ง
การเต้นรำแสดงโดยกลุ่มผู้ชาย (อดีต) ที่สวมเครื่องแต่งกายแบบดั้งเดิมและเคลื่อนไหวช้าๆ เป็นจังหวะตามจังหวะของกลองและเครื่องดนตรีอื่นๆ กล่าวกันว่าการร่ายรำแสดงถึงการไหลของแม่น้ำน่านและความงามของธรรมชาติโดยรอบ
ฟ้อนล่องน่านมักแสดงในช่วงเทศกาลทางวัฒนธรรมและโอกาสพิเศษอื่นๆ ในจังหวัดน่าน และกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งมรดกทางวัฒนธรรมอันรุ่มรวยของจังหวัด ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีความพยายามในการอนุรักษ์และส่งเสริมการฟ้อนรำอันเป็นเอกลักษณ์นี้ เพื่อให้มั่นใจว่าการฟ้อนรำนี้จะยังคงเป็นส่วนหนึ่งของเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของเมืองน่านต่อไปชั่วลูกชั่วหลาน


ท่าทางต่างๆของของฟ้อนล่องน่าน เมื่อมองให้ลึกผ่านสุนทรียะทางโสตและจักษุแล้วจะสังเกตเห็นได้ว่า การฟ้อนล่องน่านสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต กิริยาท่าทางของหญิงชาวน่านโบราณ ที่ใช้ชีวิตอยู่บนเรือขณะเดินทางตั้งแต่ตื่นขึ้นมาก็ไหว้สาสิ่งศักดิ์สิทธ์ เกล้ามวยผมก่อนออกไปภายนอกเรือ และยังสื่อถึงความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้น ระหว่างพระพุทธศาสนากับชาวน่านในอดีตที่ไม่ว่าจะทำการอันใดก็ย่อมมีความเชื่อทางพระพุทธศาสนามาเกี่ยวข้องในชีวิตประจำวัน
ในการฟ้อนล่องน่าน ผู้ฟ้อนจะมีการแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์คือ ผ้าซิ่นเป็นซิ่นม่าน เสื้อแขนกระบอก ทัดดอกไม้ไหว หรือดอกไม้ตามฤดูกาลบนมวยผม และห่มผ้าสไบเฉียง ซึ่งเป็นผ้าทอมือของเมืองน่าน นิยมใส่กำไลมือและเท้า เพื่อให้เกิดเสียงตามท่าทางการเคลื่อนไหว โดยมีเครื่องดนตรี ฆ้อง กลอง ปี่แน และฉาบ ประกอบจังหวะในการร่ายรำ
ฟ้อนล่องน่านถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และถ่ายทอดสู่ลูกหลานรุ่นต่อๆ ไป เพื่อไม่ให้ฟ้อนล่องนานหายไปกับรุ่นคนเฒ่าคนแก่ของเมืองน่าน ซึ่งนับว่าโชคดีที่ในปัจจุบันได้มีภาคีเครือข่ายต่างๆเข้ามาช่วยดูแลในการอนุรักษ์การฟ้อนล่องน่านมากขึ้น และได้มีการเรียนการสอนเพื่อถ่ายทอดไปสู่เยาวชน และผู้สนใจในชุมชน โดยมีภาคีเครือข่ายหลักอยู่ที่ชุมชนดอนแก้ว ชุมชนศรีพันต้น วัดพระธาตุเขาน้อย และวัดพระธาตุแช่แห้ง นอกจากนี้ยังมีอีกหลายชุมชนที่ได้เข้าร่วมสืบสานถ่ายทอดการฟ้อนล่องน่านต่อไปยังลูกหลาน และคนในชุมชน เช่น ชุมชนสถารศ และชุมชนมหาโพธิ เป็นต้น
ซึ่งภาคีในแต่ละชุมชนก็จะมีการฝึกหัด แลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน มีการร่วมทำกิจกรรมในชุมชนที่เป็นภาคีเครือข่ายและนอกชุมชนเครือข่าย เพื่อให้ฟ้อนล่องน่านได้รับการถ่ายทอดไปยังคนรุ่นหลังให้รักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมที่งดงามนี้ให้คงอยู่คู่เมืองน่านสืบไป


 

ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

การเล่นเพลงเต้นกำรำเคียว

  การเล่นเพลงเต้นกำรำเคียว ประวัติความเป็นมาของการเล่นเพลงเต้นกำรำเคียว      การแสดงเต้นกำรำเคียว  เป็นการละเล่นพื้นเมืองที่เก่าแก่แบบหนึ่งของชาวชนบทในภาคกลางของไทย แถบจังหวัดนครสวรรค์  ที่อำเภอพยุหะคีรี  ซึ่งแต่เดิมประชาชนส่วนมากยึดอาชีพการทำนาเป็นหลักและด้วยนิสัยรักสนุก ประกอบกับการเป็นคนเจ้าบทเจ้ากลอนของไทยด้วย  จึงได้เกิดการเต้นกำรำเคียวขึ้น  ซึ่งในเนื้อเพลงแต่ละตอนจะสะท้อนให้เห็นสภาพความเป็นอยู่ของชาวบ้านอย่างชัดเจน  ลักษณะการรำไม่อ่อนช้อยเช่นการรำไทยทั่ว ๆ ไป  จะถือเอาความสนุกเป็นใหญ่  จะมีทั้ง “เต้น”  และ  “รำ”  ควบคู่กันไป  ส่วนมือทั้งสองของผู้รำข้างหนึ่งจะถือเคียว  อีกข้างหนึ่งถือต้นข้าวที่เกี่ยวแล้ว จึงได้ชื่อว่า  “ เต้นกำรำเคียว” ลักษณะการแสดง     จะแบ่งผู้เล่นเป็น  2 ฝ่ายคือ  ฝ่ายชายและฝ่ายหญิง  สำหรับฝ่ายชายเรียกว่า  “พ่อเพลง” ฝ่ายหญิงจะเรียกว่า  “แม่เพลง”  เริ่มด้วยพ่อเพลงร้องชักชวนแม่เพลงให้ออกมาเต้นกำรำเคียวโดยร้องเพลงและเต้นออกไปรำล่อฝ่ายหญิง  และแม่เพลงก็ร้องและรำแก้กันไป  ซึ่งพ่อเพลงนี้อาจเปลี่ยนไปหลายๆ คน  ช่วยกันร้องจนกว่าจะจบเพลง  ส่วนผู้ที่ไม่ได้เป็นพ่อเพลงแม่ก็ต
อ่านเพิ่มเติม

การแสดงพื้นเมืองภาคกลาง รำเหย่อย หรือรำพาดผ้า

 การแสดงพื้นเมืองภาคกลาง รำเหย่อย หรือรำพาดผ้า  เป็นการละเล่นที่แสดงวิธีชีวิตอันสนุกของชาวบ้านหมู่บ้านเก่า ตำบลจระเข้เผือก อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี เป็นการร้องรำ เกี้ยวพาราสีระหว่างชาย-หญิง เริ่มการแสดงด้วยการประโคมกลองยาว จบแล้วผู้แสดงชาย-หญิง ออกรำทีละคู่ ประวัติความเป็นมา      รำเหย่อย  เป็นการละเล่นพื้นเมืองอย่างหนึ่งของไทยที่นิยมเล่นกันในบางหมู่บ้าน  บางท้องถิ่นของภาคกลางนอกตัวจังหวัดเท่านั้น  ไม่สู้จะแพร่หลายนัก  การละเล่นประเภทนี้ดูแทบจะสูญหายไป  กรมศิลปากรได้พิจารณาเห็นว่าการเล่นรำเหย่อยมีแบบแผนการเล่นที่น่าดูมาก  ควรรักษาให้ดำรงอยู่และแพร่หลายยิ่งขึ้น  จึงได้จัดส่งคณะนาฏศิลป์ของกรมศิลปากรไปรับการฝึกหัดและถ่ายทอดการละเล่นเพลงเหย่อยไว้จากชาวบ้านที่หมู่บ้านเก่า  ตำบลจระเข้เผือก  อำเภอเมือง  จังหวัดกาญจนบุรี  เมื่อเดือนมิถุนายน  2506  แล้วนำออกแสดงเป็นครั้งแรกในโอกาสที่รัฐบาลจัดการแสดงถวายสมเด็จพระรามาธิบดีแห่งมาเลเซีย  ณ  หอประชุมมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อวันที่  25 กุมภาพันธ์  2507      คำร้องแต่งขึ้นตามแบบแผนของการรำเหย่อยใช้ถ่อยคำพื้น ๆ ร้องโต้ตอบกันด้วยกลอนสด เป็นการร้องเ
อ่านเพิ่มเติม

รำท่าครูสอน

รูปภาพ
  รำท่าครูสอน อ๋อ ๆ ๆ ๆ ๆ ๆ - นั่งคุกเข่ารำ     ครูเอ๋ยครูสอน       เสดื้องกรต่อง่า ครูสอนให้โผกผ้า        สอนข้าให้ทรงกำม์ไล สอนครอบเทรดน้อย     แล้วจับสร้อยพวงมาลัย สอนทรงกำม์ไล          สอดใส่ซ้ายใส่ขวา เสดื้องเยื้องข้างซ้าย     ตีค่าได้ห้าพารา เสดื้องเยื้องข้างขวา     ตีค่าได้ห้าตำลึงทอง ตีนถีบพนัก               ส่วนมือชักเอาแสงทอง หาไหนให้ได้เสมือนน้อง  ทำนองพระเทวดา อ๋อ ๆ ๆ ๆ ๆ .... ดนตรีรับ     ครูเอยครูสอน เสดื้องกรต่อง่า ครูสอนให้ผูกผ้า สอนข้าให้ทรางกำไล ครูสอนให้ครอบเทริดน้อย แล้วจับสร้อยพวงมาลัย สอนทรงกำไล สอดใส่ซ้ายขวา เสดื้องย่างข้างซ้าย ตีค่าให้ห้าพารา เสดื้องเยื้องข้างขวา ตีค่าได้ห้าตำลึงทอง หาไหนให้ได้เสมือนน้อง ทำนองพระเทวดา
อ่านเพิ่มเติม